Mediewalne rozgrywki w stylu kobiecym

Mroczne czasy pierwszych Piastów, czasy spowite tajemnicą, historycznie niedopowiedziane. Zdominowane przez mężczyzn, szare eminencje, toczące się walki i brutalne rodzinne rozgrywki. Każde chybione gesty, ruchy, słowa mogły wywołać wojnę. W ruch szły knowania, seksualne szantaże, trucizny, zasadzki. Trup ściele się gęsto. Gdzie w tym wszystkim kobiety? Kronikarze nie milczą na ich temat, to historycy wykazuję zaskakującą powściągliwość poświęcając im niezbyt wiele miejsca, tylko wzmianki. Można by myśleć, że płeć piękna spędzała czas wyłącznie na modlitwie, robótkach ręcznych, czy rodzeniu dzieci. Straszny stereotyp średniowiecznego maskulinizmu. Zdziwicie się, ale koniec X wieku nazywany jest „epoką kobiet”.

„Żelazne damy” Kamil Janickiego przywracają paniom ich należne miejsce, rozwiewają wiele mylnych wyobrażeń, malując portrety Dobrawy, Ody i Emnildy. Siła płci pięknej w okresie średniowiecza, jej wpływy i skuteczność, jest niedoceniana. Tymczasem chrzest Polski był sukcesem bardziej Dobrawy, nie Mieszka. Oda faktycznie rządziła Polską kilka lat, a próżno jej szukać w poczcie królów naszego kraju; była dość przenikliwym i dalekosiężnym politykiem. Emnilda uchodziła za bardzo ambitną, świetnie prowadziła dyplomację, zawierała sojusze i torowała drogę do władzy dzieciom, mogła doprowadzić do krwawych rzezi przeciwników, jednym skinieniem palca. Cel uświęcał środki każdej z nich. Wszystkie trzy wyjątkowo silne, sprytne i mądrze poruszające się w kuluarach męskiego światka, mistrzynie PRu.

Bardzo pociągająca czytelniczo pozycja, autor mówi, że to „eksperyment myślowy”. Podoba mi się, chciałabym, żeby więcej osób potrafiło tak mówić o historii. Janicki proponuje fabularyzację pewnych wątków, nie wymyśla ich, a raczej interpretuje, kierując się zapiskami kronikarzy, przytacza ich słowa, ale nie zamienia się w nudnego naukowca punktujacego daty i suche fakty. Historia według Janickiego nabiera energii i fantastycznie ciekawego kolorytu.

Kamil Janicki „Żelazne damy. Kobiety, którezbudowały Polskę” Wydawnictwo Znak Horyzont, Kraków 2015

Za książkę dziękuję Wydawnictwu Znak Horyzont